Արշակունիներ. Տրդատ Գ

Արշակունիների թագավորությունը գոյություն է ունեցել 66-428 թվականներին, նրա մայրաքաղաքներ են եղել Արտաշատը, Վաղարշապատը և Դվինը։ Թագավորության իշխանները ազգակցական կապեր են ունեցել Պարսկաստանում իշխող Արշակունիների հետ։ Թագավորությունը հիմնադրելու համար հայ-պարթևական ուժերը տարիներ շարունակ պատերազմել են հռոմեացիների դեմ․ այդ պատերազմը հայտնի է որպես Տասնամյա պատերազմ։ Պարտությունն ընդունելուց հետո Տրդատին կանչում են Հռոմ, և Ներոն կայսրը Տրդատին կարգում է թագավոր։

Թագավորության հիմնադիրը Տրդատ Ա-ն է, որը թագավորում է 66-ից մինչև 88 թվական։ Նրա գահակալման ժամանակաշրջանում կառուցվել է Գառնիի հեթանոսական տաճարը, պատերազմ տեղի ունեցել ալանների դեմ։

Հզոր արքա է եղել Տրդատ Գ-ն:

Հայոց թագավոր Տրդատ Գ Մեծ-ը գահակալել է 287-330 թթ-ին: Նա հռոմեական զորքի աջակցությամբ Հայաստանից դուրս է մղել պարսիկ նվաճողներին և հաստատվել հայրենի գահին: ­Տրդատ Գ-ն ավե­լի քան 10 տարի պատերազմել է Սասա­նյան Պարսկաստանի դեմ:

Արշակունիներ

Տրդատ Գ-ն վերականգնել է պարսկական տիրապետության ժամանակ խախտ­ված «Արտաշիսական սահմանները»: Գա­հակալման առաջին տարիներին հալածել է քրիս­տոնեության հետևորդներին: Սակայն, հետագայում քրիստոնեության մեջ տես­նելով Հայաստանը պարսկական ոտնձգու­թյուններից փրկելու հզոր միջոց և քաղաքական ու հոգևոր միասնության ամուր հիմք, 301-ին, աշխարհում առաջինը, այն հռչակել է պետական կրոն: Հրավիրելով հայ ավագանու ժողով՝ Գրիգոր Ա Լուսավորչին (302-325/326) կարգել է Հայոց եպիսկոպոսապետ։

Պարսից Շապուհ II-ը Տրդատ Գ-ի դեմ է հանել նրանից դժգոհ նախարար­ներին, ովքեր հետևում էին հեթանոսությանը և Հյուսիսային Կովկասի ցեղերին: Սակայն Հայոց արքան նախ հաշվեհարդար է տեսել ապստամբ նախարարների հետ, ապա ճակատամարտել հյուսիսային ցեղերի դեմ և պահպանել Հայաստանի միասնությունն ու քրիստոնեությունը: Նրան օգնում է Հռոմեական կայսրությունը և նա հաղթում է պարսկական զորքերին։ Նրան հաջողվել է վերականգնել Մեծ Հայքի թագավորու­թյան սահմանները՝ ստեղծել հզոր պետություն: Մովսես Խորենացին Տրդատ Գ Մեծին անվանում է Հայոց վերջին հզոր թագավոր և քրիստոնեությունը տարա­ծող:

Я — Маша, и бабушка тоже /28 ноября — 2 декабря/

  1. Прочитай стихотворение и придумай ему название.
    Я — Маша, и бабушка тоже,
    Мы с бабушкой очень похожи.
    Мы любим ватрушки и булки
    И песни во время прогулки.
    А если у нас именины,
    Мы варим компот из малины.
    И крепко целуем друг дружку,
    И дарим друг дружке игрушку.
    Я и мой бабушка.

2. Ответьте на вопросы:

Как девочка относится к бабушке?
Девочка относилась к бабушке хорошо.

Почему она считает бабушку подружкой?
Потому что они друг-друга очень сильно люблят.

Что любят девочка и бабушка?
Девочка и баба любят ватрушки и булки.

Что они варят из малины?
Oни варят компот из малины.

Расскажи, что вы делаете вместе с бабушкой?

Найди в тексте стихотворения слова в единственном числе и слова во множественном числе.

  1. Выполни упражнение по образцу.
    Образец: тетрадь — тетради, город — города,
    друг — друзья.
    Тетрадь-тетради, медведь-медведи, берег-берега.
    Город-города, глаз-глаза, берег-берега.
    Друг-друзья, лист-листья, дерево-деревья.

4. Вставь буквы:

С неба смотрит солнце
Миллионы лет.
Льёт на землю солнце
И тепло и свет.
Но посветит солнце
И уходит прочь.
А живое сердце
Греет день и ночь.
Значит, сердце лучше
Солнца самого,
Никакие тучи
Не затмят его.

Կարմիր ծով

Կարմիր ծովը գտնվում է Հնդկական օվկիանոսում՝ Ասիայի և Աֆրիկայի մայրցամաքների միջև։ Այն զբաղեցնում է մոտ 438 հազար քառ․ կմ, ունի մոտ 2.200 կմ երկարություն և մոտ 500 մետր խորություն: Ամենամեծ խորությունը կազմում է 2211 մետր: Ծովը կոչվում է կարմիր, որովհետև նրա ջրերում ապրում են կարմիր գույնի ջրիմուռներ, որոնց մեծ պարունակության պատճառով որոշակի սեզոններին ջուրը կարմրում է։

Կարմիր ծովը ողողում է Եգիպտոսի, Սուդանի, Իսրայելի, Հորդանանի և էլի մի քանի աֆրիկյան երկրների ափերը։ Կարմիկր ծովը Համաշխարհային օվկիանոսի ամենաերիտասարդ և ամենաաղի ծովերից է։ 1 խորանարդ լտր ջրի մեջ պարունակում է մոտ 42 գրամ աղ։ Նման աղիության պատճառը ջրի մակերևույթի բարձր ջերմաստիճանն է՝ մինչև 30 աստիճան։ Լինելով ավելի տաք ՝ ջրի գոլորշիացման մակարդակն ավելի բարձր է։ Ծովի այսպիսի պայմաններին բուսական և կենդանական աշխարհի շատ քիչ տեսակներ են հարմարվել, բայց դրանք էլ եզակի են։

3 տարի առաջ մենք գնացել ենք Եգիպտոս՝ Բուր Սաֆագա։ Սուզանավով դուրս ենք եկել բաց ծով, մի փոքր խորացել և իլյումինատորներով տեսել ենք գեղեցիկ ձկներ, կորալներ։


Ինքնաստւգում 29/11/2022

1) Թվարկիր 28-ի բոլոր բաժանարարները։ Ո՞րն է 28-ի ամենափոքր բաժանարարը, իսկ ո՞րն է ամենամեծը։
ամենափոքր ` 1
ամենամեծ ` 28

1, 2, 4, 7, 14, 28
2)Գտիր 58 թվի ամենամեծ ու ամենափոքր բաժանարարների գումարը։
1+58=59
3)Քանի՞ բաժանարար ունի 30-ը, ո՞ր թվերն են դրանք։
1, 2, 3, 5, 6 , 10, 15, 30` 8 հատ
4)Թվարկիր 4-ի պատիկ մի քանի թիվ, որոնք փոքր են 36-ից։
4, 8, 12, 16, 20,24, 28, 32
5)Թվարկիր  6-ի պատիկ մի քանի թիվ, որոնք մեծ են 30-ից։
36, 42, 48, 54,…

6)Թվարկիր  9-ի պատիկ մի քանի թիվ։ Ո՞րն է 9-ի պատիկ ամենափոքր թիվը։
9, 18, 27, 36, 45,…

ամենափոքր` 9

7)Հաշվիր 2սմ, 6սմ , 9սմ և 4սմ կողմերով քառանկյան պարագիծը։

2+6+9+4=21 սմ

8)Հաշվիր ուղղանկյան պարագիծը, եթե հայտնի է, որ նրա լայնության և
երկարության գումարը 26 է։

26×2=52

9)Հաշվի՛ր 12 սմ և 17 սմ  կողմերով ուղղանկյան պարագիծը և մակերեսը։

P=29×2=58 սմ
S=12×17= 204 սմ քառ․

10)Գտի՛ր քառակուսու մակերեսը և պարագիծը՝ իմանալով, որ նրա կողմի երկարությունը 11 սմ է։
P=11×4=44 սմ
S=11×11= 121 սմ քառ․



10/10 գերազանց

Լեզվական աշ․ 28/11/22

Բառակազմություն

  1. Գրեք 10-ական պարզ, բարդ և ածանցավոր բառեր: 

    Պարզ բառեր։ Ածանցավոր։ Բարդ։
    տուն              գունավոր           լավատես
    գույն                  տնային          շնաձուկ
    գլուխ        ածանցավոր          իշամեղու
    շաղ                   գլխավոր          մարդասպան
    տաս                           սրիչ           մեղրամոմ
    դաս                            գրիչ            կատվասեր
    մարդ                     բադիկ             շնասեր
     բարդ                    տանիք            խոզապուխտ
    լավ                       գրավոր             ընկերասեր
    վատ                       գնդակ             մաքրասեր


  2. Բարդ բառերի առաջին արմատները վերցրեք և դրանցից ածանցավոր բառեր ստացեք

Դասագիրք, մարդակեր, հողագունդ, մսատու, գլխամաս, ծաղկազարդ:
դասական, մարդավարի, հողոտ, մսային, գլխավոր, ծաղկավոր

  1. Ուհի, ություն, եղեն, իչ, ան, դժ, ային ածանցներով որքան կարող եք շատ բառեր գրեք:
    ուսուցչուհի, մաքրուհի, հայուհի
    մաքրություն, վատություն, լավություն
    մսեղեն, թխվացքեղեն, կաթնեղեն
    գրիչ, սրիչ, ոսկերիչ
    անտուն, անխելք, անգլուխ
    դժգոհ, դժբախտ, դժգույն
    տնային, ճարպային, օդային

  2. Մայրաքաղաք, լեզվակռիվ, հոգեհաց, դասաժամ, վարդագույն բառերի վերջին արմատը վերցրեք և կազմեք այնպիսի բարդ բառեր, որոնցում սրանց վերջին արմատը կդառնա առաջին արմատ, օրինակ՝ հեռախոս- խոսափող:

    քաղաքապետ, կռվախնձոր, հացթուխ, ժամացույց, գունաթափ

Թվի բաժանարար

  1. Թվարկիր 8-ի բոլոր բաժանարարները։ Ո՞րն է 8-ի ամենափոքր բաժանարարը, իսկ ո՞րն է ամենամեծը։
    ամենափոքր 1, 2, 4, 8 ամենամեծ
  2. Թվարկիր 15-ի բոլոր բաժանարարները։ Ո՞րն է 15-ի ամենափոքր բաժանարարը, իսկ ո՞րն է ամենամեծը։
    ամենափոքր 1, 3, 5, 15 ամենամեծ
  3. Թվարկիր 20-ի բոլոր բաժանարարները։ Ո՞րն է 20-ի ամենափոքր բաժանարարը, իսկ ո՞րն է ամենամեծը։
    ամենափոքր 1, 2, 4, 10, 20 ամենամեծ
  4. Թվարկիր 14-ի բոլոր բաժանարարները։ Ո՞րն է 14-ի ամենափոքր բաժանարարը, իսկ ո՞րն է ամենամեծը։
    ամենափոքր 1, 2, 7, 14 ամենամեծ
  5. Քանի՞ բաժանարար ունի 18-ը, ո՞ր թվերն են դրանք։
    5 1, 2, 4, 6, 9
  6. Ո՞ր թիվն է 64-ի ամենամեծ բաժանարարը։
    64
  7. Ո՞ր թիվն է 25-ի ամենամեծ բաժանարարը, իսկ ո՞րն է ամենափոքրը։
    ամենամեծ 25, 1 ամենափոքր
  8. Թվարկիր 30-ի բոլոր բաժանարարները։ Ո՞րն է 30-ի ամենափոքր բաժանարարը, իսկ ո՞րն է ամենամեծը։
    ամենափոքր 1, 2, 3, 5, 6, 10, 15 ,30 ամենամեծ
  9. Գտիր 26 թվի ամենամեծ ու ամենափոքր բաժանարարների գումարը։
    1+26=27
  10. Գտիր 48 թվի ամենամեծ ու ամենափոքր բաժանարարների գումարը։
    1+48=49
  11. Քանի՞ բաժանարար ունի 12-ը։
    6
  12. Քանի՞ բաժանարար ունի 24-ը։
    7
  13. Քանի՞ բաժանարար ունի 32-ը։
    6
  14. Սիրելի սովորողներ, այժմ ինքներդ կազմեք նմանատիպ առաջադրանքներ։


    Գտիր 100 թվի ամենամեծ ու ամենափոքր բաժանարարների գումարը։

ամենափոքր1, 100 ամենամեծ

Գտիր և թվարկիր 2000 թվի ամենամեծ ու ամենափոքր բաժանարարների գումարը։

ամեանմեծ 1, 2, 4, 10, 20, 40, 100, 200, 400, 1000, 2000 ամենամեծ

Գտիր 81 թվի ամենամեծ ու ամենափոքր բաժանարարների գումարը։

ամենափոքր 1, 81 ամենամեծ

Գտիր 8 թվի ամենամեծ ու ամենափոքր բաժանարարների գումարը։

ամենափոքր 1, 8 ամենամեծ

Տիգրան Մեծ

Մ.թ.ա. առաջին դարում գահը անցնում է Տիգրան Արտաշեսյանին, ով ժառանգում է հզոր պետություն և հզոր բանակ, ինչի շնորհիվ էլ կարողանում է ընդարձակել երկրի սահմանները։ Դրա համար նրան անվանում են Տիգրան Մեծ կամ “Արքայից արքա”։ Տիգրան Մեծի օրոք Մեծ Հայքի թագավորությունը հասնում է իր հզորության գագաթնակետին։ Պարտության մատնելով Պարթևական թագավորությանը՝ Հայքը կարճ ժամանակով դառնում է Առաջավոր Ասիայի հզորագույն պետությունը: Տիգրան Մեծի տերությունը տարածվում էր Կասպից ծովից մինչև Միջերկրական ծով, Կովկասյան լեռներից մինչև Միջագետքի անապատները։
Սակայն կարճ ժամանակ անց Պարթևական թագավորության և Հռոմեական հանրապետության դեմ պայքարում զավթած տարածքների մի մասը կորչում է, բայց Հայաստանը պահպանում է իր տարածքային ամբողջականությունը (15 նահանգները) և նույնիսկ որոշ նվաճած հողեր։
Տիգրան Մեծի կառավարման վերջին տարիներն անցնում են համեմատաբար խաղաղ։ Տիգրան Մեծը մահանում է մ․թ․ա 55 թվականին՝ գահը թողնելով որդուն՝ Արտավազդին։

Տիգրան Մեծի օրոք ծովից ծով Հայաստանն զբաղեցնում էր շուրջ 3 միլիոն քառակուսի կմ տարածք և տասն անգամ գերազանցում էր Մեծ Հայքի տարածքը։ Տիգրանյան Հայաստանում խոսում էին 15-ից ավելի լեզուներով, բանակում կար 300 հազար զինվոր: Հայոց արքան կառուցել է մի շարք քաղաքներ իր անվամբ՝ Տիգրանակերտ, որը եղել է նաև Հայաստանի մայրաքաղաքը։ Մի Տիգրանակերտ էլ կառուցել է Արցախում։


368px-Coin_of_Tigranes_II_the_Great,_Antioch_mint

Мой папа

Большое удовольствие для маленькой девочки Кати — заходить в кабинет отца. Первое, что поражает Катю, — книги. Они стоят на стеллажах у стен, разбросаны в креслах, на письменном столе, на подоконниках, с бумажными закладками и без закладок. Есть огромные, с медными застёжками. Кате их даже не поднять. А ещё на столе у отца стояли модели самолётов. Для Кати все вещи в кабинете были понятными и близкими, живыми.

Ответьте на вопросы:

  1. Почему Кате нравилось бывать в кабинете отца?
    В кабинете отца Кати все вещи были для нее понятными и близкими, живыми.
  2. Что ей нравилось в этой комнате?
    В комнате отца ей нравилось всё.
  3. Где были книги?
    Книги были на стеллажах, разбросаны в креслах, на письменном столе, на подоконниках.
  4. Что еще было в кабинете?
    На столе в кабинете отца стояли модели самолётов.
  1. Расскажи или напиши о своём папе и дедушке.
    Mоего папу зовут Тигран, ему 38 лет. Он хорошо говорит на английском. К сожалению, дедушек я не видел.
  2. Кто они по профессии? Где работают? Помогает ли папа тебе в учёбе?
    Мой папа специалист по телекоммуникациям. Он помогает мне в учёбе, особенно с английским языком и с математикой.

Սեբաստացիական հանելուկներ

1.Նա մեր հին ռուսերենի դասատուներ բայց հիմա նա այստեղ չէ, ո՞վ է նա։
(Ընկեր Վալենտինա, Ընկեր Դիանա, Ընկեր Սոնա, Ընկեր Գոհար)
2․Այն ի՞նչն է այն ինչը որտեղ դու սովորում էս 6-րդ դասարանից։
(Մայրդպրոց, քոլէջ, դպրոց, 6-րդ դասարան)
3․ Այն ի՞նչն է այն ինչը որը կատու է ունի մի ձաք և Ընկեր Գոհարի կատուն է և ապրում է դրսում ու մողրագույն է։
(Մուռզիկ, Սևուկ)
4․ Այն ի՞նչն է այն ինչը որտեղ դու սովորում էս երբ վերջացնում էս դպրոցը։
(Դպրոց, մայրդպրոց, քոլէջ)
5. Այն ի՞նչն է այն ինչը որտեղ կան շատ նստարաններ և այնտեղ երեխաները և դասատուները ուտում էն։

6․ Այն ի՞նչն է այն ինչը երբ դու կարաս հանգստանաս դպրոցում։